|
تاریخ انتشار : 09.08.2021
خیال صلح با
طالبان خام بود
بیش از یک دهه از شروع تلاش‌های منظم برای قانع کردن طالبان به صلح
با دولت سپری شده است. این تلاش‌ها با برگزاری «جرگه ملی مشورتی
صلح» در ماه جوزای ۱۳۸۹ و تأسیس «شورای عالی صلح» در اواسط همین
سال آغاز شده بود. پیش از آن، تلاش‌ها برای صلح، نامنظم و پراکنده
بود و هدف «کمیسیون تحکیم صلح» نیز تنها ادغام افراد تسلیم‌شده
طالبان به جامعه بود.
با دخالت مستقیم امریکا در روند صلح افغانستان، امید می‌رفت که جنگ
در این کشور پایان یابد. نخستین دور مذاکرات امریکا و طالبان در
میزان ۱۳۹۷ در قطر برگزار شد. این مذاکرات یازده دور طول کشید و
سرانجام دو طرف در دهم حوت سال بعد «توافق‌نامه آوردن صلح به
افغانستان» را امضا کردند. رهایی بیش از پنج‌هزار زندانی طالبان از
بند دولت، شروع برنامه خروج سربازان بین‌المللی و مذاکرات بین دولت
و طالبان از پیامدهای امضای این توافق‌نامه بود.
مذاکرات صلح بین دولت و طالبان با میزبانی قطر در سنبله ۱۳۹۹ آغاز
شد. یک ماه بعد این مذاکرات یک‌ساله می‌شود.
دولت افغانستان و جامعه جهانی در بیش از یازده سال تلاش منظم موفق
نشده‌اند تا گروه طالبان را به ترک خشونت و انتخاب زنده‌گی
صلح‌آمیز قانع کنند. خلاف این تلاش‌ها، تحولات افغانستان به سویی
سوق یافته است که تصور می‌شود امکان برقراری صلح در این کشور نیست.
جنگ داخلی، سقوط دولت و تبدیل شدن افغانستان به کانون فعالیت
گروه‌های تروریستی، سناریوهایی است که درباره آینده این کشور وجود
دارد.
اگر افغانستان با پدیده شورش‌گری داخلی روبه‌رو باشد، یازده سال
تلاش منظم برای سازش با شورشیان وقت کمی نیست. ناکامی این تلاش
منظم می‌رساند که قضیه افغانستان بسیار پیچیده‌تر از مسأله
شورش‌گری است. از این‌رو، خیال صلح با گروه طالبان زیر نام یک گروه
ناراض، رانده‌شده و شورشی، یک خیال خام و باطل بوده است.
با پیش‌روی سریع گروه طالبان به سمت مناطق تحت اداره دولت و تلاش
این گروه برای تصرف شهرها، خام بودن خیال صلح با این گروه بیش‌تر
برآفتاب شده است. در سه ماه گذشته، این دولت افغانستان بود که به
تنهایی می‌گفت که گروه طالبان آماده صلح نیست. حالا مقامات بسیاری
کشورها نیز عین ادعا را مطرح می‌کنند. از جمله سرپرست سفارت امریکا
در کابل به تازه‌گی گفته است که طالبان از صلح می‌ترسند و تنها به
جنگ باور دارند. نماینده دایمی بریتانیا در سازمان ملل متحد هم
گفته است که دلیلی برای حذف نام رهبران طالبان از فهرست سیاه این
سازمان نمی‌بیند. او نیز تلاش‌های سه ماه اخیر طالبان را
نگران‌کننده خوانده است.
جنگ جاری در افغانستان، جنگ بین دولت و یک گروه شورشی نیست. دولت
افغانستان با گروهی درگیر جنگ است که توسط پاکستان اجیر شده است.
این گروه به نوبه خود بستر فعالیت ائتلاف بین‌المللی تروریسم در
افغانستان را نیز فراهم کرده است. گروه‌هایی که عضو این ائتلاف
هستند، شامل القاعده، داعش، جنبش اسلامی ترکستان شرقی، نهضت اسلامی
تاجیکستان، حرکت اسلامی اوزبیکستان و گروه‌های اسلام‌گرای ضد هند
می‌شوند. مجموع این گروه‌ها فعلاً در یک ائتلاف اعلام‌نشده علیه
دولت افغانستان در جنگ هستند. به این ترتیب، جنگ افغانستان را
نباید تنها از عینک شورش‌گری دید و برای پایان آن راهکاری در همین
محدوده جست‌وجو کرد.
دریافت کریس الکساندر از وضعیت افغانستان کاملاً واقع‌بینانه است.
او که سابق سفیر کانادا در افغانستان بود، پاکستان را مقصر اصلی
این وضعیت می‌داند. پیشنهاد الکساندر آن است که برای پایان دادن به
جنگ افغانستان، کوتاه‌ترین راه تحریم پاکستان است.
جای بسیار امیدواری است که نگاه جامعه جهانی نسبت به گروه طالبان
در حال تغییر است. این گروه فعلاً عضو ائتلاف جهانی تروریسم است که
جنگ با دولت افغانستان را اجاره کرده است. تا زمانی که کشورهای
پشتی‌بان طالبان هدف قرار نگیرند، بعید است که تیغ کشتار این گروه
کند شود. بنابراین، کوتاه‌ترین مسیر رسیدن به صلح در افغانستان آن
است که دستان کشورهای بیرونی از پشتی‌بانی گروه طالبان قطع شود.
این کار اما تنها در توان جامعه جهانی است.
گروه طالبان در یازده سال گذشته به صورت پیوسته به توصیه‌های صلح
با دولت افغانستان پشت پا زده است. این گروه در اوج فشارهای نظامی
امریکا و ناتو نیز آماده نشد که صادقانه پشت میز مذاکره با دولت
افغانستان بنشیند. توقع این‌که گروه طالبان پس از پایان «اشغال» به
ندای صلح دولت لبیک بگوید، خلاف واقع است. به این خیال خام باید
پایان داد. جامعه جهانی باید مسیرهای نرفته تازه را برای توقف جنگ
در افغانستان دنبال کند. یکی از این مسیرها، افزایش تحریم‌ها بر
گروه طالبان و وضع تحریم بر کشورهایی است که این گروه را برای جنگ
اجاره کرده‌اند. در غیر این صورت، صلح در افغانستان همان سرابی
خواهد بود که تاکنون بوده است.
هشت صبح
________________________________________________________
توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام
دریافت نمیشود.
|
