تاریخ انتشار :15.04.2025

به بهانه سفر عراقچی به عمان و مذاکره برای تثبیت حکومت

طهمورث زمانی

سفرنامه فرخ‌خان امين‌الدوله (مخزن الوقايع)، شرح مأموريت و مسافرت فرخ‌خان امين‌الدوله به نمايندگى ايران به ممالك اروپايى در سال 1856م است. اين مسافرت منجر به عقد قرارداد معروف پاريس در 4 مارس 1857 با انگلستان و چشم‌پوشى از هرات شد. سفر مأموريت تام‌الاختيار او متعاقب جريان‌هاى مربوط به جنگ ايران و افغانستان بر سر هرات پيش آمد.

نتیجه معاهده صلح پاریس که محصول یک سال مذاکرات فرخ‌خان بود، عبارت است از: تخلیه بوشهر، خارک، اهواز و محمره [خرمشهر] از قوای انگلیس، اجاره چابهار و بندرعباس به مدت 20 سال با اجاره بهای سالانه 16 هزار تومان توسط سلطان مسقط و به رسمیت شناختن حاکمیت ایران بر جزایر هرمز و قشم از جانب وی، آزادسازی اسرای جنگی ایران در قبال تخلیه قوای نظامی ایران از هرات و دست کشیدن از هرگونه ادعای حاکمیت در قبال هرات یا هر نقطه‌ای از افغانستان.

عملکرد فرخ‌خان در مذاکرات صلح پاریس بیشتر مبتنی بر دستورالعمل‌های واصله از تهران بوده و بنا بر عجله‌ای که شاه و میرزا آقاخان برای فیصله یافتن موضوع داشتند، چندان جای ابتکار عملی برای وی در مذاکرات نبوده است.

میگویند در زمان مذاکرات پاریس، میرزا آقاخان نوری صدراعظم ایران و قاتل میرزا تقی خان امیرکبیر، تنها دو خط قرمز برای فرخ خان امین الدوله تعيين کرده و نماینده ی ایران در باقی موارد مختار شده بود.

«شما اختیار دارید در هر مسئله ای که مورد تقاضای انگلیسیها است موافقت کنید مگر در دو مورد یکی سلطنت ناصرالدین شاه و دیگری صدارت من.»

تکرار تاریخ این سرزمین همینقدر مفتضحانه ست.

الانم همینه چون بحث بر سر ماندن و رفتن آدمهاست، نه منافع ملی ایران

________________________________________________________

توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام دریافت نمیشود.