جایزه میلتون فریدمن به اکبر گنجی

محسن ابراهیمی

در خبرها آمده است که موسسه کیتو، جایزه نیم میلیون دلاری "میلتون فریدمن برای پیشبرد آزادی" را به اکبر گنجی اعطا کرده است. همچنانکه انتظار میرفت این خبر آب از دهانهای بازماندگان دوم خرداد و اشک شوق از چشمان سبزهای میرحسین و خاتمی جاری کرده است. این خبر، امید تازه ای در دل شعبده بازان "اصلاح طلب" درون و بیرون حکومتی بیدار کرده است. محسن سازگارا و ابراهیم نبوی و مسعود بهنود و جرس و ... به خط شده اند تا در مقابل مردمی که برای آزادی و سکولاریسم واقعی مبارزه میکنند شکلک دربیاورند. این بار شعبده باز، موسسه کیوتو است و اسم شعبده، "جایزه برای پیشبرد آزادی" است و اسم خرگوش جدید هم اکبر گنجی است.

اجازه بدهید در باره محتوای سیاسی این معرکه کمی دقیق شویم:

حتما با شخص شخیص میلتون فریدمن آشنا هستید: ستاره درخشان اقتصاد بازار آزاد؛ مخالف سرسخت هرگونه مسئولیت جامعه در قبال محرومانی که زیر پایه سرمایه له میشوند؛ مدافع سرسخت باز گذاشتن دست سرمایه در چپاول و غارت و بیخانمان و بیکار کردن کارگران؛ مخالف آتشین هرگونه سازمانیابی کارگران؛ الهام بخش و مشاور اقتصادی رسمی و دوفاکتوی دو چهره مرتجع و ضد کارگر دهه هشتاد، تاچر و ریگان؛ کسی که با تئوری شوک تراپی اقتصادی اش، شریک جرم به فقر و نابودی کشاندن میلیونها محروم در سراسر جهان است؛ بنیانگذار مکتب ضد انسانی شیکاگو، همان مکتبی که مفتخر است چند دوجین رئیس جمهور و خونتای دیکتاتور برای اقصی نقاط جهان تربیت کرده است  و بالاخره کسی که آگوستو پینوشه را تحسین میکرد و مایه تحسین این ژنرال خونخوار بود؛... این لیست را میتوان همچنان ادامه داد.

موسسه کیتو، یک موسسه دست راستی طرفدار پروپاقرص نئوکنسرواتیوها و اقصاد بازار آزاد، یعنی همان اقتصاد مبتنی بر چپاول آزاد طبقه کارگر بدون هیچ قید و محدودیت سیاسی و اجتماعی است که البته مثل همه همپالکیهایش، این تئوری را در زرورق "آزادی فردی" پیش میبرد. موسسه ای که مثل جناب میلتون فریدمن، آنقدر مجذوب ژنرال پینوشه بود که در جریان تعقیب قضایی ایشان، در صف اظهار نفرت و سمپاشی علنی در مقابل کسانی قرار گرفت که میخواستند این ژنرال خون آشام را پای میز محاکمه بکشند. بیدلیل نیست که نام میلتون فریدمن بر تارک "جایزه برای پیشبرد آزادی" این موسسه میدرخشد! و تو خود حدیت مفصل بخوان از این مجمل! آیا واقعا زور زیادی میخواهد که از رمز سیاسی تعلق این جایزه به اکبر گنجی سر در آورد؟

رئیس موسسه کیتو در بیانیه اش گفته است: "اکبر گنجی در مبارزه برای آزادی در ایران رنج های عظیمی را تحمل کرده است"!  در بیانیه موسسه آمده است که این جایزه به علت حمایت آقای گنجی از "دموکراسی سکولار و افشای نقش حکومت مذهبی ایران در قتل مخالفان" به وی اعطا شده است! و همچنین در سایت موسسه، کلی در باره "ژورنالیست آزادیخواهی" که با "شجاعت" تمام راز "قتل زنجیره ای پنج روشنفکر" را افشا کرده است جنجال راه افتاده است!

 اولا باید پرسید که "رنج" در راه "آزادی" و جامعه "سکولار" چه ربطی به اکبر گنجی دارد که عنصر فعال تثبیت جمهوری اسلامی ضد آزادی و سکولار بوده است؛ که عنصر فعال حکومتی بوده است که مسئول مستقیم رنج هزاران زندانی سیاسی است؛ که در صف سپاه پاسداران در لت و پار کردن کردن  آزادیخواهان و سکولاریستها نقش فعال داشته است؛ که خدمتگزار فعال و صدیق امام خمینی مرتجع بوده است؛ که هنوز هم بند نافش از ناف این امام تبه کار پاره نشده است! ثانیا، مگر مردم ایران نمی دانستند که قتلهای زنجیره ای کار نظام اسلامی  و سران جناتیکار این نظام است که افشای قتلهای زنجیره ای توسط عنصری از همین نظام باید مدال براقی باشد که برقش باید چشم همه را کور کند و نتوانند حقایق سیاسی را ببینند؟!  مگر این اولین بار بود که جمهوری اسلامی قتل زنجیره ای راه انداخته بود؟ لابد گردانندگان موسسه کیتو واقفند که اولین قتلهای زنجیره ای در دوره ای رخ داد که سران اصلی اپوزیسیون درباری امروز از جمله اکبر گنجی – البته به یمن کمکهای فعال دول غرب و موسساتی مثل کیتو - مصدر کار بوده اند. و ثالثا باید یادآور شد که این اولین بار نیست و آخرین بار هم نخواهد بود که همکیشان و همکاران یک نظام، وقتی در مقابل انقلابی علیه همان نظام مشترکشان قرار میگیرند دست به افشای همدیگر میزنند.

اما روشن است که نه این موسسه، نه این جایزه و نه صاحب جایزه ربطی به آزادی و سکولاریسم و مبارزه برای آزادی و سکولاریسم ندارند. اگر هم ربطی داشته باشند این است که در مقابل تلاش واقعی مردم ایران برای آزادی و سکولاریسم واقعی مانع بوده اند. در این صورت، سرنخ اصلی و محرک و معنای سیاسی این جایزه را باید در همان اسم با مسمای این جایزه جستجو کرد: یعنی جناب میلتون فریدمن. میدانم هم شخص فریدمن مرده است و هم نئوکنسرواتیسم مورد دفاعش هنوز در اعماق بحرانهای اقتصادی و بحرانهای اجتماعی و سیاسی ناشی از آن غرق است. اما در غیاب جناب میلتون و علیرغم بحران نئو کنسرواتیسم، دنیا و طبقات و مبارزه طبقاتی و کشمکش طبقات حاکم و محکوم و مبارزه طبقه کارگر و محرومین جامعه و دسائس طبقات حاکم در مقابل این مبارزه همچنان سرجایش هستند. ایران یکی از مراکز فعال این کشمکس طبقاتی و سیاسی است و سرنوشت نهایی مبارزه طبقاتی در ایران با هزار رشته به منافع طبقات حاکم در غرب گره خورده است که اینجا جای بحث مفصل در این مورد نیست. دول غرب، از دولتها  گرفته تا اتاقهای فکری و موسسه های "بیطرف" در غرب مثل همین موسسه کیتو، در نحوه پیشروی و نتایج کشمکش طبقاتی در ایران ذینفع هستند و به همین دلیل ناگزیرند در نحوه تکوین این مبارزه و تعیین نتایجش نقش فعالی ایفا کنند.

 جایزه نیم میلیون دلاری اکبر گنجی در همین چهارچوب قابل توضیح است. این موسسه دارد در مقابل انقلابی که در خرداد ٨٨ عروج کرد و کل نظام طبقاتی اسلامی حاکم را هدف گرفت، آلترناتیوی برای نجات بورژوازی ایران و جهان در مقابل انقلاب مردم ایران را مهندسی میکند. ابلهانه تقلا میکنند از میان اپوزیسیون درباری در ایران، لخ والسا و ساکاشویلی ایرانی را خراطی کنند! همین. میگویم ابلهانه، چون هم دوران عروج این دردانه های سرمایه داری بازار آزاد در اروپای شرقی و هم موقعیت سیاسی جامعه لهستان و گرجستان آنزمان با دوران و موقعیت جامعه ایران امروز عمیقا متفاوت است. تفاوت اصلی در این است که برخلاف این دو جامعه، در ایران انقلابی بزرگ و بنیان کن علیه دربار اسلامی و نظام حاکم عروج کرده است که تحسین مردم جهان و حیرت طبقات حاکم و دول غرب را برانگیخته است. برخلاف لهستان و گرجستان که قرار بود با لخ والسا و ساکاشویلی، اشخاص و افراد در قدرت عوض شوند و نظام سرجایش بماند؛ در ایران، انقلابی علیه کل نظام اسلامی و دربار اسلامی و حکومت اسلامیش در جریان است و به همین دلیل، علم کردن شخصیتی از همین دربار اسلامی در مقابل انقلابی علیه کل این نظام چیزی نیست جز گره در باد زدن. به این دلیل ساده که در ایران، برخلاف کشورهای اروپای شرقی، انقلابی پرقدرت علیه کل نظام حاکم و حکومتش یعنی جمهوری اسلامی در جریان است.

جایزه میلتون فریدمن به اکبر گنجی، نمونه تازه ای از تلاشهای بورژوازی غرب و اتاقها و موسسات فکری و سیاسی راستش برای شخصیت سازی و آلترناتیو سازی در قبال اوضاع سیاسی امروز ایران است. این تلاشی جدید در ادامه همان سلام و صلواتی است که برای دوم  خرداد و خاتمی و "دیالوگ تمدنها" و "ُسبز حسینی" و میرحسین راه انداخته بودند. موسسه کیتو که حتما اخبار ایران را با دقت و نگرانی دنبال کرده است متوجه شده است که انقلاب مردم آنقدر پرزور است که نمیگذارد و نخواهد گذاشت از امام زاده میرحسین موسوی برای نجات بورژوازی و طبقه حاکم ایران از دست انقلابی که در خرداد ٨٨ عروج کرده است معجزه ای حاصل شود. این موسسه متوجه شده است که آمالهای مردم ایران برای جامعه سکولار و دنیای آزاد قدرتمندتر از آن است که اجازه دهد نخست وزیر محبوب امام بتواند به عنوان اپوزیسیون تثبیت شود و اوضاع را برای تعدیل تدریجی جمهوری اسلامی و دربردنش از خطر انقلاب دگرگون کند. پس باید معرکه  تازه ای گرفت و خرگوش تازه ای از کلاه بیرون کشید. و روشن است که با توجه به فرهنگ سیاسی بالای مردم ایران، با توجه به عطش مردم ایران برای آزادی و سکولاریسم، می بایست خرگوشی را از کلاه بیرون آورد که در مقایسه با سایر خرگوشهای دم دست، بیشتر از همه بتوان "آزادی" و "سکولاریسم" را به دمش بست!

ممکن است از نقطه نظر موسسه کیتو، عکسهای اعتصاب غذای اکبر گنجی در زندان همکیشان و همرزمان سابقش، مناسبترین شرایط و مناسبترین توجیه برای این شعبده بازی سیاسی باشد! اما برای مردمی که جوانانشان در زندانهای حکومت مورد دفاع همین اکبر گنجی، بدون دسترسی به آب و غذا پرپر شده اند و به جوخه تیرباران سپرده شده اند، این رجزخوانی در باره رنج و شجاعت کاندیدای نیم میلیون دلاری فقط میتواند مایه نیشخند باشد! باید صریحا گفت که مردم ایران در قالب این جایزه برای اکبر گنجی، فعلا صاف و ساده  با شعبده بازی ای دیگر و خرگوشی دیگر مواجه هستند. میگویم فعلا، به این دلیل ساده که انقلاب در ایران آنقدر پیشروی کرده است که دیگر براحتی نمیتوان پاسداری از سلاله امام خمینی را به عنوان سکولار و آزادیخواه به مردم ایران انداخت. این داستان تا لحظه پیروزی انقلاب علیه نظام طبقاتی اسلامی، علیه جمهوری اسلامی ادامه خواهد داشت. باید منتظر شعبده بازیهای تازه تر و خرگوشهای تازه تری بود. *

تورنتو، ١٧ آوریل ٢٠٢٠، ٢٨ فروردین ١٣٨٩

_______________________________________________________