|
روایت روزنامه زمان ترکیه از" بازی خطرناک ایران در عراق"
علی حسین باکر
برگردان:
عایشه طلوعی
علی حسین باکر در مطلبی با عنوان "بازی خطرناک ایران در عراق" که در
روزنامه " تودی زمان" ترکیه منتشر شد به نفوذ ایران در عراق و پی آمدهای آن
پرداخته است.
باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا طی یک سخنرانی در ماه دسامبر گفت که
سربازان آمریکایی در حالی از عراق باز می‌گردند که آن‌ها یک عراق مستقل،
باثبات و با دولتی منتخب توسط مردم این کشور را پشت سر خود ترک می‌گویند.
در واقع هیچ‌کدام از این حرف‌ها درست نبود. عراق امروز کشوری است آسیب‌پذیر
و شکننده. حاکمیت ملی این کشور زیر سئوال رفته است و نمی‌تواند به خود متکی
باشد.
آن‌گونه که رئیس ستاد ارتش عراق، ژنرال ابوبکر زیباری می‌گوید عراق تا سال
۲۰۲۰از کنترل مرزهای هوایی و زمینی خود عاجز و ناتوان خواهد بود. این
همان فرصتی است برای ایران تا با پر کردن این خلاء برنده بزرگ این عرصه
باشد.
در یک نگاه تاریخی، ایران و عراق دو کشور قدرتمند و رقیب یکدیگر دیده
می‌شوند. عراق پس از کسب استقلال همچون نگهبان دروازه غربی جهان عرب عمل
می‌کرد. در اندازه‌های کوچک‌تر و قابلیت‌های کمتر از ایران، عراق وزنه
تعادلی بود در برابر ایران و تلاش می‌کرد تا مانع از گسترش نفوذ ایران در
جهان عرب باشد.
با وقوع جنگ سال ۲۰۰۳و سقوط صدام در بغداد این وزنه تعادل نیز از میان رفت.
سقوط صدام نه تنها دست ایران را برای نفوذ در عراق باز کرد که راهی برای
جاه‌طلبی ایران برای حضور در مناطق دیگر شیعی و تشکیل هلال شیعی خود رد
لبنان، سوریه، عراق و سواحل خلیج فارس باز کرد.
راههای نفوذ
همانگونه که انتظار می‌رفت ایران از سل ۲۰۰۳تلاش گسترده خود را برای نفوذ
در عراق از طریق نخبگان ارشد سیاسی شیعه حاکم بر بغداد آغاز کرد. احزاب
شیعی طرفدار ایران همچون الدعوه عراق، مجلس اعلای اسلامی و جریان صدر
راههایی هستند که ایران را قادر به اعمال این نفوذ در روند سیاسی این کشور
می‌کند.
تا پیش از سقوط صدام حجم مبادلات بازرگانی دو کشور ناچیز بود. پس از حمله
آمریکا اما، ایران به بزرگ‌ترین شریک اقتصادی عراق تبدیل شد و حجم مبادلات
بازرگانی دو کشور در سال ۲۰۱۰به ۸میلیارد دلار رسید. که حجم گسترده‌ای از
این مبادلات به سود ایران است و شما حتی می‌توانید ریال ایرانی رادر دستان
مردم بندر بصره ببینید.
در زمینه مسائل امنیتی، سپاه قدس بازوی خارجی سپاه پاسداران به طور موثری
در خاک عراق در حال اجرای یک بازی کثیف است. علاوه بر این تهران به حماست
گسترده از گروههای نظامی و شبه نظامی دیگر شیعی در عراق پرداخته و کسانی
را اکنون در رتبه‌های حساس امنیتی در دستگاه ارتش "ملی" عراق یکپارچه دارد.
اهداف تازه ایران در عراق
ایران تا پیش از خروج نیروهای آمریکایی از عراق، در تلاش برای دست‌یابی
چهار هدف عمده در عراق بود. اطمینان از در راس قدرت بودن متحدانش در بغداد،
پیشبرد منافع ایران، متحد کردن گروههای شیعی زیر چتر حمایتی خود و تعمیق
بحران برای ایالات متحده در عراق.
اگر دولت فعلی سوریه سقوط کند، ایران یکی از ارزشمند‌ترین متحدان خود را در
منطقه از دست می‌دهد، بنابراین تهران تمرکز بیشتری بر اهداف جدیدش در عراق
داشته است. از جمله، تقویت منطقه‌های پیشگیری و دفاع در خارج از مرزهای
درونی ایران
نگرانی‌های تازه به وجود آمده در خصوص بهار عربی موجب شده است تا ایران
تلاش‌هایش را برای پر کردن خلاء قدرت آمریکا و تقویت جایگاهش در عراق دو
چندان کند.
با توجه به اینکه به نظر می‌رسد دولت متحد و نزدیک به ایران در سوریه سقوط
کند و ایران یکی از ارزشمند‌ترین متحدان خود را در منطقه از دست بدهد،
تهران تمرکز بیشتری بر اهداف جدیدش در عراق داشته است.
یکی از مهم‌ترین اهداف ایران در پرتو مسائل جاری خاورمیانه، تقویت
منطقه‌های پیشگیری و دفاع در خارج از مرزهای درونی خود- ایران- است.
جلوگیری از تبدیل شدن عراق به یک کشور قدرتمند، مستقل و یک "عراق عربی" نیز
از دیگر اهداف با اهمیت ایران در عراق است. زیرا که تاریخ نشان می‌دهد عراق
قدرتمند مانع نفوذ ایران در منطقه عربی است.
دامن زدن به درگیری های فرقه ای
خطرناک‌ترین موضوع این است که سیاستهای ایران در عراق ممکن است موجب بروز
یک جنگ داخلی و یا شاید منطقه‌ای شود. به‌ویژه اگر نوری مالکی بخواهد
همچنان سیاستهای تهران را در داخل و منطقه به پیش ببرد.
مالکی نخست وزیر عراق که به واسطه یک معامله با ایران به جای ایاد علاوی –
چهره ملی‌گرای شیعه که حامیان زیادی در میان سنی‌ها عراق و دولتهای سنی
همچون عربستان دارد- قدرت را در عراق به دست گرفت. اکنون و با خروج نیروهای
آمریکایی، در برابر ایران ضعیف‌تر هم شده است. مالکی هم اکنون در تلاش است
تا موقعیت و انحصار قدرت خود در عراق را تحکیم کند.
نوری مالکی، طالح مطلق معاون سنی خود را از کار برکنار کرد، گرچه بر اساس
قانون اساسی عراق او چنین حقی را نداشت. چنین اقداماتی نشان از تلاش‌هایی
برای تشکیل حکومتی منحصرا شیعی که می‌تواند منجر به درگیری‌های فرقه‌ای در
عراق شود
مالکی در اولین روزهای خروج امریکا از عراق، طارق هاشمی معاون سنی رئیس
جمهوری (جلال طالبانی) را به دست داشتن در حوادث تروریستی متهم کرد و دستور
به محاکمه او داد. علاوه بر این مالکی، طالح مطلق معاون سنی خود را از کار
برکنار کرد، گرچه بر اساس قانون اساسی عراق او چنین حقی را نداشت.
چنین اقداماتی تهدیدی آشکار است برای سنی‌ها و نشان از تلاش‌هایی برای
تشکیل حکومتی منحصرا شیعی که می‌تواند منجر به درگیری‌های فرقه‌ای در عراق
شود.
سنی‌ها که تا پیش از این فدرالیسم را رد می‌کردند امروز و در برابر
سیاستهای تبعیض‌آمیز مالکی، خواستار پیاده شده فدرالیسم در عراق شده‌اند.
جنگی که در انتظار عراق است
در یک جبهه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی
نمی‌خواهد که عراق به ابزار ایران برای مقابله با این کشور‌ها تبدیل شود و
در جبهه دیگر نوری مالکی از نقش ترکیه در خاورمیانه ابراز نگرانی می‌کند.
به نظر می سرد تا زمانی که جابه‌جایی قدرت در عراق رخ ندهد و عراق به یک
کشور مستقل و قدرتمند و با ثبات تبدیل نشود ایران همچنان سعی در افزایش
نفوذ خود خواهد داشت و قدرت‌های منطقه‌ای – عربستان و ترکیه – نیز در تلاش
برای توقف نفوذ ایران خواهند بود.
________________________________________________________
توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام
دریافت نمیشود.
|
