زندانهاي شاه و زندانهاي جمهوري اسلامي

کاظم نیکخواه
 

من زنداني سياسي زمان شاه بوده ام. سه بار در دوره دانشجويي زنداني شدم و آخرين بار به ١٥ سال زندان محكوم گرديدم. كمتر از ٤ سال آنرا كشيده بودم كه انقلاب ٥٧ صورت گرفت و به همراه بقيه زندانيان سياسي آزاد شدم. امروز خبر زخمي شدن و زمين گير شدن خالد حرداني يكي از زندانيان سياسي شناخته شده جمهوري اسلامي را در اطلاعيه كميته عليه اعدام خواندم كه بعد از زدن و بيهوش كردن و به زور به دادگاه بردنش، در بازگشت به زندان رجايي شهر، يك سگ هار را به جان او انداخته اند تا او را تا حد مرگ زخمي كند. ديروز گزارشي از زندان مخوف تر كهريزك را خواندم كه براستي داشتم بالا مي آوردم. در آن گزارش از جمله ميخواندي كه پوراميني يكي از زندانيان سياسي را در حالي كه زير شكنجه كورش كرده بودند هنوز به شكنجه اش ادامه ميدادند و يا در حالي كه برخي زندانيان زير شكنجه لت و پار و زخمي شده بودند آنها را زنده در گوني هاي سفيد مخصوص اجساد ميگذاشتند و روانه كاميون اجساد و سردخانه ميكردند. و رامين پوراندرجاني پزشك جواني كه اين صحنه ها و رفتار وحشيانه مرتضوي و رادان و بقيه درنده خويان اسلامي را به چشم ديده بود و گوشه هايي را به يك كميسيون خود رژيم شهادت داده بود، قبل از ادامه شهادت دومش، او را سربه نيست كردند و حتي جسدش را هم تحويل خانواده اش ندادند تا نحوه كشته شدنش مخفي بماند.

اين صحنه هاي تكان دهنده و غيرقابل توصيف كه تنها گوشه كوچكي از جنايات جمهوري اسلامي است را وقتي با زندانهاي رژيم شاه مقايسه ميكنيم روشن است تفاوتهاي قابل توجهي وجود دارد. و اين موضوع تبليغات زيادي در اين جامعه است. اين فرصتی است که مختصری به اين تفاوتها و بحثهاي حول و حوش دو رژيم شاه و جمهوري اسلامي بپردازم.

شخصا نديدم كه در زندانهاي حكومت پهلوي صحنه هايي شبيه اين موارد كه اشاره كردم اتفاق افتاده باشد يا شنيده باشم چنين رفتاري با زندانيان كرده باشند. البته ما زندانيان موارد زيادي كشتن زير شكنجه توسط ساواك را با اسم و مشخصات قربانيان خبر داشتيم. اما تا آنجا كه يادم مي آيد اغلب زندانياني بودند كه عضو سازمانهاي چريكي بوده اند و ساواك ميخواست با شكنجه از آنها اعتراف بگيرد تا سرنخي براي دست يابي به بقيه سازمانشان پيدا كند. كشتار و به گلوله بستن زندانياني نظير بيژن جزني و ٩ تن از همرزمانش نيز براي همه شناخته شده است. شكشستن انگشتان و كشيدن ناخن و امثال اينها توسط ساواك هم البته رو شده بود. نمونه هاي بسيار بيشتري از اعدام و قتل مخالفين و تبعيد ومحروميتهاي اجتماعي مخالفين و اينها البته جريان داشت و شاهدان و اسناد آن وجود دارد كه اينجا فرصت پرداختن به آنها نيست. كل حكومت شاه يك ديكتاتوري مخوف بود كه با همين سركوبها جامعه را به يك گورستان آريامهري تبديل كرده بود.

صداي مخالف شنيده نميشد. سالها قبل از آن مواردي از شكنجه هاي وحشيانه بويژه در زندانهاي رضا شاه كه شبيه همين كهريزك بود را نيزگزارشها منعكس كرده اند. خود من با اينكه دانشجوي جواني بودم و عضو هيچ سازماني نبودم چندين بار زير شكنجه تا حد بيهوشي رفتم و پاهايم زير شلاق تكه پاره شده بود و همه ناخنهايم سياه شد و افتاد. بعد هم به خاطر فعاليتهاي اساسا دانشجويي به ١٥ سال زندان محكوم شدم. خيلي از هم بندانم از اين بسيار بيشتر شكنجه شده بودند. اما هرچه بود زندانهاي رژيم پهلوي دوم از زندانهاي جمهوري اسلامي فكر ميكنم قابل تحمل تر بود. در سطح جامعه گفته ميشد كه در زندانهاي شاه ١٠٠ هزار زنداني سياسي نگه داشته ميشوند. اما بطور واقعي اين تا حد زيادي اغراق آميز به نظر ميرسيد. اين اواخر يعني اوايل دهه ٥٠ گفته ميشد كه حدود ٧ تا ٨ هزار زنداني سياسي در زندانهاي ايران بودند.

بد و بدتر

طي اين سي و چند سال كه حكومت اسلامي سركار بوده است، بارها از طيفهاي مختلف طرفدار سلطنت شنيده ايم كه رژيم شاه از رژيم اسلامي بهتر بود. انقلاب ٥٧ اشتباه بود و شاه نميبايست سرنگون ميشد. الان هم بجاي اين حكومت بايد حكومت سلطنتي (مثلا نوع مشروطه اش) سركار بيايد. ظاهرا از خيلي جنبه ها اين ارزيابي واقعي بنظر ميرسد. در زمان شاه بهرحال زندانهاي سياسي از حكومت اسلامي بهتر بود، سنگسار و قصاص و قوانين اسلامي در سطح جامعه پياده نميشد، حجاب اجباري نبود، رقص و شادي جرم نبود، و فقر و گراني هم به اين درجه وحشتناك نبود.

فكر ميكنم همه مردم ايران قبول ميكنند كه اوضاع امروز ايران از جنبه هاي زيادي بدتر از زمان شاه است.

اما..

اما فكر ميكنم استدلالاتي از اين نوع كه به اين دلايل بايد از حكومت سلطنتي دفاع كرد حقيقتا توهين به شعور و فهم انسان است. تلاش براي سوء استفاده از موقعيت جهنمي اي است كه مردم در آن اسير شده اند. كسي كه با اين استدلال كه زندانهاي شاه از زندانهاي جمهوري اسلامي بهتر بود و امثال اينها ميخواهد مردم را قانع كند كه به سلطنت سمپاتي پيدا كنند به همان اندازه گزارش شكنجه هاي كهريزك حال انسان را بهم ميزند. شخصا از اين استدلال احساس تهوع و نفرت ميكنم. چون بسادگي با اين مقايسه ها در همه جا ميشود از اين يا آن نوع ارتجاع و عقب ماندگي و ديكتاتوري و سركوب با پناه گرفتن در سايه يك ارتجاع بدتر دفاع كرد. با اين استدلال ميشود مثلا در افغانستان يك حزب طرفدار جمهوري اسلامي و خميني و خامنه اي درست كرد و گفت حكومت اسلامي از حكومت طالبان بهتر است و بنابرين مردم بيائيد با هم يك حكومت اسلامي نوع خميني برپا كنيم. ميشود از حكومت فاشيسم نوع فرانكوبا پناه گرفتن در سايه نازيسم هيتلري در آلمان دفاع كرد. چرا راه دور برويم؟ ميشود از خاتمي و احمدي نژاد و رفسنجاني و دارودسته هاي حكومتي مشابه به بهانه جنايات خامنه اي و وابستگانش دفاع كرد. همان كاري كه اصلاح طلبان حكومتي ميكنند. حتي ميشود از همين زندانبانان رجايي شهر كه سگ هار به جان زندانيان سياسي مي اندازند در سايه جنايات وحشيانه تر كهريزك دفاع كرد.

خلاصه ميشود از هر جك وجانور و جنايت كاري به بهانه يكي كه بدتر بنظر ميرسد با يك پز حق بجانب دفاع نمود. مثل اينست كه دو قاتل جلوي يك قرباني ايستاده باشند و يكي شان بگويد من راحت تر جانت را ميگيرم و بنابر اين از من حمايت كن!! ميدانم كه اين نوع استدلال خيلي مسخره به نظر ميرسد اما باور كنيد دفاع از سلطنت و مشروطه سلطنتي و حكومتهاي خودكامه اي نظير اينها در سايه جنايتهاي جمهوري اسلامي، واقعا به همين اندازه مسخره و پوچ و نفرت انگيز است. اينكه كسي به مردم بگويد حكومت را سرنگون كنيد و يك حكومت سلطنتي سركار بياوريد براستي دارد شعور و درك و حرمت مردم را صفر فرض ميكند. ممكن است بخشي از مردمي كه زير چنگالهاي كثيف جمهوري اسلامي مچاله شده اند و از جنايات پهلوي ها و آن ديكتاتوري مخوف و سركوبگر كه هر صداي مخالفي را بيرحمانه سركوب ميكرد هم چندان خبر نداشته باشند يا آنها را فراموش كرده باشند، امروز بگويند رژيم شاه از حكومت اسلامي بهتر بود و اي كاش انقلاب نميكرديم، اما اين يك ذره به معناي طرفداري از سلطنت نيست. بلكه عكس العملي از سر استيصال است. اما مردم ايران عموما و اكثرا مردمي مستاصل نيستند. سي سال است زن و مرد و پيرو جوان با اين حكومت جنگيده اند و تسليم نشده اند.

 همين زندانيان سياسي به اين حكومت هار حتي مرخصي دوران زندان را تحميل كرده اند كه زمان شاه كسي خوابش را هم نميديد. يك نمونه اش صفر قهرماني بود كه به دليل يك مبارزه اي در سنين نوجواني ٣٠ سال در زندان بود و يك ساعت هم امكان نفس كشيدن در بيرون زندان را پيدا نكرد. بقيه هم همينطور. جامعه ايران يك جامعه پرالتهاب و جوشان است. سال ٨٨ مردم جمهوري اسلامي را تا آستانه سرنگوني بردند. زندانيان از درون همين زندانهاي مخوف عليه كل نظام اسلامي و سران و كارگزارانش با نام و نشان كيفرخواست صادر ميكنند. در برابر آخوندها و دسته هاي عزاداريش جوانان “حسين پارتي” برگزار ميكنند. دختران بارها حجابهايشان را دور انداختند و در برابر چشم جانيان عقب مانده اسلامي به رقص و پايكوبي پرداختند و هزار نمونه ديگر. اين جامعه مستاصل نيست كه بشود آنرا با اين مقايسه ها به سيستم شاهان عهد برده داري برگشت داد. اين جامعه با برگزاري اول مه ها، هشت مارسها، روز كودك و دفاع از حقوق زنان و غيره و با كيفرخواستهاي بسيار مدرن و پيشرو عليه حكومت دارد راه خودرا به سوي يك دنياي آزاد و برابر و مدرن باز ميكند كه در آن از زندان و شكنجه و سركوب و ساواك و قوانين اسلامي خبري نباشد.

واقعا سوال من از طرفداران سلطنت اينست كه اگر مردم قرار است در مورد سرنوشتشان تصميم بگيرند چرا بايد ساواك و شاه بالاي سرخود قرار دهند كه مثلا كمتر از جمهوري اسلامي آنها را سركوب كند؟ چرا نبايد خودشان مستقيما كنترل و اداره جامعه را بدست بگيرند و كلا به سركوب و زندان هاي سياسي و اعدام و شكنجه و چپاولگري براي هميشه پايان دهند؟ تازه ميشود بسادگي نشان داد كه حكومت سلطنتي هم اگر با جوشش و انقلاب و مبارزه هرروزه مردم مواجه شود كمتر از جمهوري اسلامي جنايت نخواهد كرد. بارها حكومت پهلوي اين را نشان داده است كه آخرينش ميدان ژاله تهران بود كه تانكها را به جان مردم انداخت و صدها نفر را قتل عام كرد.

حتما پاسخ سلطنت طلبان اين است كه مردم انتخاب بهتري ندارند. هر رژيمي سركار بياورند بالاخره بدرجه اي سركوب ميكند بدرجه اي زندانی و اعدام ميكند. بدرجه اي دزدي و چپاول ميكند. بنابر اين عاقلانه ترين كار اينست كه آن يكي كه امتحانش را پس داده و بدرجه كمتري از جمهوري اسلامي جنايت كرده را انتخاب كرد. راستش اگر صادقانه و صميمانه همين را هم ميگفتند انسان كمي برايشان احترام قائل بود. يعني اگر ميگفتند هر حكومتي سركار بيايد سركوبگر است و حكومتي كه ما ميگوئيم كمتر آزادي ها را سركوب ميكند. هرحكومتي سركار بيايد چپاولگر است و اگر ما بيائيم كمتر دزدي و چپاول ميكنيم. هر كس سر كار بيايد جنايت كار است و ما اگر بياييم كمتر جنايت ميكنيم، کمتر زندانی سیاسی خواهیم داشت و … . انسان ميگفت حداقل اينها صادقانه دارند ديكتاتوري خودشان را با ديكتاتوري اسلامي مقايسه ميكنند و حمايت ميطلبند.

اما برعكس اينها خيلي طلبكارانه باد به غبغب مي اندازند كه سلطنت مدرن است و محق است و انساني است و پيشرو است و امثال اينها. و مردمي كه عليه سلطنت و شاه و ساواك انقلاب كردند اشتباه كردند و نمي فهميدند و مستحق هرگونه توهيني هستند. رضا پهلوي كه سعي ميكند خيلي خودرا نرم و منعطف نشان دهد اخيرا در يك مصاحبه گفته بود “خيلي از انقلابيون سابق ميگويند اي كاش پدر شما ما را اعدام كرده بود” (نقل به معني) يعني اين جناب دارد در روز روشن از اعدامهاي حكومت پدرش دفاع ميكند و ظاهرا خيلي مدرن و انسان دوست و مردمي هم هست. فرح پهلوي كه سعي ميكرد خود را خارج از سياست تعريف كند اخيرا در يك مصاحبه جامعه زمان شاه را يك جامعه بسيار آزاد و مدرن و مرفه توصيف كرده است كه مردم اشتباها عليه اش انقلاب كردند. انگار نه انگار كه ساواكي وجود داشت، خفقاني وجود داشت، جنايتهاي عظيمي عليه مردم صورت گرفته بود و ميلونها بيكار در آن جامعه وجود داشتند. انقلاب از حاشيه نشينهاي فقير تهران شروع شد و يك خانواده هزار فاميل داشتند ميدزديدند و كوچكترين صداي مخالف را بيرحمانه سركوب ميكردند.

بهرحال طرفداران سلطنت و ساواك ميتوانند فكر كنند كه هرحكومتي سركار بيايد گويا مثل خود آنها و جمهوري اسلامي سركوبگر و دزد و چپاولگر است. اما مردم ايران زن و مرد و پيرو جوان در همين دوره سياه كنوني با دفاع تا پاي جانشان از آزادي بيان و برابري زن و مرد و حقوق كودكان و رفاه و برابري براي همه و امثال اينها دارند پايه هاي جامعه اي را ميريزند كه تمام طرفداران نظام هاي سركوبگر را انگشت بدهان كند. جامعه اي كه در آن ديگر آزادي بيان، آزادي انتقاد از همه مقامات و رفاه براي همه فرض و قانون اصلي و اساسي است. و داستان زندانهاي سياسي نوع پهلوي و نوع جمهوري اسلامي و ساواك و سگهاي هار و اين ونوع وحشي گريها بعنوان نمونه هاي توحش و عقب ماندگي دوره هاي سياه تاريخ به اسناد كهن خواهد پيوست.

 ٧ مارس ٢٠١٣

_______________________________________________________

توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام دریافت نمیشود.