|
تاریخ انتشار:11.06.2015
برداشت
کنگره آمریکا از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران- بخش اول پادکست
شاهرخ بهزادی
تازه ترین گزارش سرویس تحقیقاتی کنگره آمریکا تحت عنوان "سیاست
خارجی ایران" که اخیراً انتشاریافت، نشانگر ابعاد گسترده فعالیت
های دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به طور اعم در چهار گوشه جهان و
تلاش های هدفمند و بسیار متمرکز این کشور خصوصاً در منطقه خاور
میانه میباشد.
این گزارش، سیاست خارجی ایران را عمدتاً محصول و نتیجه چهار عامل
بررسی میکند، عواملی که اغلب در تناقض با یکدیگر هستند. این عوامل
عبارتند از: ایدئولوژی انقلاب اسلامی ایران، دوم، درک و برداشت
رهبران جمهوری اسلامی از تهدیدات بالقوه خارجی که بر روی رژیم و
کشورسنگینی میکند. سوم، منافع ملی درازمدت ایرانیان، و بالاخره کنش
های متقابل جناح ها و تقسیم بندی های مختلف جناحی در درون رژیم
اسلامی.
برخی از ناظران سیاسی در آمریکا اعتقاد دارند که ایران خواهان فرو
پاشیدن و سرنگونی ساختار کنونی قدرت در منطقه خاورمیانه است.
ساختاری که به زعم ایران، بیشتر منافع آمریکا و متحدین منطقه ای او،
یعنی اسرائیل و رژیم های عرب سنی منطقه را تامین میکند. این ناظران،
سیاست خارجی ایران را در چهارچوب این نگرش تبیین می کنند.
برخی دیگر از ناظران آمریکایی بر این باورند که سیاست خارجی ایران
بیشترعمل گرا و واقع گرا بوده تا ایدئولوژیک. این گروه از ناظران،
سیاست خارجی ایران را صرفاً به منزله تلاشی ترسیم میکنند که این
کشور برای حفظ خود و رژیم در مقابله با تمهیدات آمریکا به کار
میگیرد. تمهیداتی که به نظر آنان آمریکا برای مرعوب کردن و یا
تغییر رژیم سیاسی در ایران در سر می پروراند. در این اثنا و به
منظور خنثی کردن تلاش های آمریکا در این جهت، ایران به حمایت و
پشتیبانی خود از جنبش های اسلامی شیعه و دیگر گروه ها و جنبش هایی
که در منطقه از سوی آمریکا و متحدین او مورد فشار قرار گرفته اند،
ادامه میدهد.
ابزارهای مورد استفاده در سیاست خارجی ایران
حمایت از گروه های مسلح در منطقه به عنوان ابزار سیاست خارجی
ایران از گروه ها و جنبش های مسلحی در منطقه حمایت میکند که برخی
از آنها از سوی آمریکا در فهرست سیاه تروریسم جای گرفته اند. از
این روی، ایران نیز از سوی آمریکا در فهرست کشورهای حامی تروریسم
جای گرفته است. در این رابطه، ایران عمدتاً از حزب الله لبنان، و
از گروه های اسلامی فلسطین، مانند حماس و جهاد اسلامی حمایت و
پشتیبانی میکند. حمایت ایران از این گروه ها شامل ارسال سلاح،
مشاوره نظامی، آموزش نظامی و کمک های مالی میگردد. بازوی نظامی
ایران در اجرای حمایت های نظامی ایران از این گروه ها، واحد قدس
سپاه پاسدران است. فرمانده این واحد، سرلشکر قاسم سلیمانی است که
گزارش های خود را مستقیماً به آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری
اسلامی میدهد.
در باره گروه های مسلحی که در خاورمیانه مورد حمایت ایران هستند،
در بخش سیاست خارجی ایران در خاورمیانهمورد بررسی قرار خواهد گرفت.
در اینجا ذکر این نکته شایان توجه است که برخی از این گروه ها، از
سوی جنبش های مخالف در کشورهای منطقه حمایت میشوند. درحالی که دیگر
گروه ها، شبه نظامیانی هستند که در خدمت رژیم ها و دولت های مورد
حمایت ایران در منطقه، مانند رژیم بشار اسد و دولت حیدرعبادی
درعراق هستند.
برخی از این گروه های مسلح که ایران از آنها حمایت میکند، در فهرست
سیاه گروه ها و سازمان های تروریستی قرار ندارند و ردپای آنها در
هیچ یک از عملیات تروریستی درسطح بین المللی مشاهده نشده است.
مانند، حوثی های یمن و گروه های وابسته به مخالفان شیعی در بحرین.
ایران نه تنها از گروه های تروریستی القاعده و گروه دولت
اسلامی(داعش) حمایت نمی کند، بلکه مخالف آنها بوده و وبعضاً علیه
آنها نیزاقدام می کند. اصولاً ایران در تقابل با همه گروه های
مسلحی است که علیه منافع حیاتی این کشور هستند.
در این راستا، پس از حمله تروریستی 11 سپتامبر سال 2001 ایران برخی
ار افراد سازمان القاعده را که به این کشور پناه برده بودند، اخراج
کرد. ایران همچنین فعالانه علیه گروه دولت اسلامی(داعش) در عراق و
سوریه اقدام میکند.
اقدامات سیاسی دیگر ایران در منطقه
حمایت های ایران از گروه های مخالف در کشورهای خاورمیانه، محدود به
کمک های نظامی و تسلیحاتی نمیشود، ایران ازمقامات و نامزدان احراز
پست های سیاسی در برخی از کشورهای خاورمیانه با پرداخت پول، حمایت
مالی میکند. ناظران بسیاری این موضوع را در کشورهای عراق و
افغانستان تأیید کرده اند.
به طورمثال، در سال 2010 میلادی، حامد کرزی رئیس جمهوری وقت
افغانستان رسماً پذیرفت که دفتر وی وجوه نقدی که مستقیماً از ایران
ارسال شده را دریافت کرده است.
دیپلماسی فعال ایران
در همان حال که ایران گروه های مسلح منطقه ای را حمایت مالی، نظامی
وتشکیلاتی میکند، از دیپلماسی فعال خود به عنوان یک ابزار سنتی
نفوذ بهره میگیرد.
- وزارت امور خارجه ایران برای نیل بدین مقصود بسیار فعال است. این
کشور تقریباً در تمامی کشورهای بزرگ جهان که با ایران روابط رسمی
دیپلماتیک دارند، سفارتخانه دارد.
- ایران به طور فعال در صدد پیوستن به بسیاری از سازمانها و
نهادهای بین المللی است. حتی، نهادها و سازمانهایی که توسط کشورهای
مخالف ایران رهبری میگردند. به طور مثال، ایران در تلاش برای
پیوستن به سازمان تجارت جهانی است. این کشور همچنین برای پیوستن به
سازمان های منطقه ای، مانند: سازمان همکاریهای منطقه جنوب آسیا و
سازمان همکاریهای شانگهای تلاش و اقدام کرده است.
- ایران به نحو بسیار فعالی در سازمان های بین المللی چند جانبه
شرکت دارد. از اوت سال 2012 تا پایان اوت سال 2015 ایران ریاست
کشورهای جنبش غیر متعهد جهان را بر عهده دارد. بیش از 120 کشور
جهان عضو دائمی و 17 کشور دیگر اعضادی ناظر این جنبش را تشکیل
میدهد.
این مقاله ادامه دارد
rfi
________________________________________________________
توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام
دریافت نمیشود.
|
