|
تاریخ انتشار:03.12.2014
"کانتونهای "کردستان سوریه
آزمایشگاه آنارشیزم -کوردی!
سعید صالحی نیا
Salehinia@aol.com
مقدمه:
بحثها پیرامون پروژه کانتونها در کردستان سوریه ، از حوزه "مبارزه
بر علیه داعش" دارد فرا می رود و چپ و کمونیستهای ایرانی بیشتر
کنجکاوی به خرج می دهند در مورد پروژه ای که ظاهرا نزدیک یکسالی
هست در منطقه کردستان سوریه (کردستان غربی یا رژاوا) آغاز گردیده.
تبلیغ برای این پروژه از دو سو انجام می شود.اول ناسیونالیستهای
کرد و دوم بخشی از کمونیستها که این پروژه را با انقلاب اکتبر و
کمون پاریس (که ماهیتی متفاوت با انقلاب اکتبر داشت) مقایسه می
کنند و می ستایند.
از دید من فعالین چپ حداقل باید این پروژه را بشناسند.زمان لازمست
که اطلاعات به زبان فارسی ترجمه شود تا بحثها جدی تر شوند و
اختلافات و مواضع گرایشات مختلف شکل جدی تر بخود بگیرند.
من در مقاله ای جدا به یکی از دستاوردهای کانتون جزیره در موضوع
حقوق زنان اشاره ای داشتم (3) و توضیح دادم که متد نوشتن این
قوانین نشان می دهد که نویسنده این قوانین بین دو نگرش مدرن از
مسئله زن و نگرش کاملا عقب مانده سعی کرده پلی بزند و یک لحاف چهل
تکه نتیجه این پروسه بوده. توضیح دادم که هر قانونی را باید در
کانتکس شرایط اجتماعی و مادی و سطح مبارزه طبقاتی بررسی کرد و حتی
اگر این قانون فاقد ایرادات جدی ذکر شده نبود هم باید از جهت مبانی
مادی آن مورد بررسی قرار می رفت.
در این مقاله مختصر سعی می کنم بر اساس چند سند(2)منتشر شده به
زبان انگلیسی و فارسی نگاهی بیندازم به پروژه کانتونهای کردستان
سوریه . اینجا هم طبعا تاکیید می کنم که این بررسی مختصر نیاز به
تدقیق دارد و خودش موضوع نقد و بررسی سایر خوانندگان می تواند باشد:
(1)ماهیت پروژه کانتونها در کردستان سوریه چیست؟
پروژه کانتونها (گوشه ها به زبان فرانسوی) حاصل دوره ای است که
زمینه اش بحران قدرت مرکزی در سوریه در طی سالهای اخیر که جنگ
داخلی در سوریه شعله ورد شده از یکسو و قدرت گرفتن احزاب حامی
اوجالانیزم در منطقه کردستان سوریه و اتحاد گرایشات کورد در منطقه
کردستان سوریه (رژاوا) می باشد.
انقلاب اخیر مردم سوریه بر علیه بشار اسد از حدود 4 سال پیش اغاز
شد. بخش کردستان سوریه ابتدا بیطرفی اعلام کرد.منتهی با کشته شدن
تعدادی رهبران این منطقه توسط حامیان بشار اسد، از سال 2012 بتدریج
منطقه کردستان سوریه نیز بیشتر به سمت "خودمختاری" و ایجاد مناظق
مستقل تمایل یافت.
در اوایل 2014 متعاقب قدرت گرفتن نیروهای اسلامی در منطقه غرب
کردستان سوریه ، مناظق کرد نشین سوریه بنوعی محاصره شدند و سه
منطقه شبیه چزیره بنامهای زیر اعلام کانتون کردند:
کانتون جزیزه: 21 ژانویه 2014 تاسیس شده، یک و نیم ملیون جمعیت
دارد
کانتون کوبانی:27 ژانویه 2014 تاسیس شده ، یک ملیون جمعیت دارد
کانتون عفرین 29 ژانویه 2014 تاسیس شده و یک ملیون و سیصد هزار نفر
جمعیت دارد
سازماندهندگان این کانتونها با الهام از اوجالان، اعلام کردند که
این کانتونها به شیوه خودگردان توسط "خود مردم" اداره می شود. این
مناطق ، نمایندگان خودشان، نظام قانون گذاری خودشان و نیروهای مسلح
خودشان را دارند. در این مناطق "مالکیت محترم است" و "اموال
اجتماعی متعلق به همه مردم و تحت نظارت مردم. کورد و عرب و ایزدی و
..همه با هم برابرند و مذاهب هم آزاد هستند در کنار یکدیگر. رهبران
این کانتونها رسما اعلام کرده اند که نظریات اوجالان را مبنی بر
پایان دوران حاکمیت دولت بر ملت دارند دنبال می کنند.
(2)آنارشیزم کوردی؟ یا گفتمان جدید؟
آیا پروژه کانتونها یک "پارادایم جدید" است؟(5). من فکر نمی کنم!
مدتها قبل من از عروج آنارشیزم در دوران اخیر یاد کردم و عروج آن و
لزوم پاسخگوئی آنرا گوشزد کردم(1). آنچه تا همینجا از کانتونها و
بحث "خودگردانی دموکراتیک" منتشر شده ، بیش از یک پروژه آنارشیستی
که در اسپانیا یا در امریکای جنوبی دورانی تمرین شده نیست! همان
تنهاقضاتی را که پروژه های انارشیستی دارد ، این کانتونها نشان
داده اند و بیشتر هم نشان خواهند داد. منتهی این پروژه انارشیستی
اینبار درون فضا و فرهنگ ناسیونالیستی کوردی دارد ارائه می شود .
طبیعی هم هست.پروژه های سیاسی دیگر هم این راه را رفته اند. مثلا "کمونیزم
روسی" یا "کمونیزم ایرانی" یا کمونیزم چینی" همه رنگ و هوای منطقه
ای و فرهنگی خود را گرفتند و "اهلی" شدند!
تناقضات آنارشیزم ، مهمترینش این مسئله "قدرت متمرکز" و "اتوریته"
است که من در مقالات نقد آنارشیزم بازش کردم. ادعای آنارشیستها
اینست که می خواهد دولت متمرکز را از بین ببرند و "مردم خودشان"
حکومت کنند اما بطور عملی حکومت آنارشیستی حکومت الیت دیگریست! در
این کانتونها هم تا همینجا احزاب معین "رهبران" خود را تحمیل جامعه
کردند.
بعد دیگر معضل آنارشیزم هم در برنامه کانتونها اینست که تکلیف
مالکیت را نتوانستند معلوم کنند و به مالکیت "احترام" می گذارند!
نتوانستند بطور واقعی مسئله مالکیت را در متن نفی نظام مزدبگیری حل
کنند که لازم دارد که نظام سوسیالیستی اعلام شود . لذا با کلمات
بازی کرده اند و نظام سرمایه داری با درک خرده بورژوائی را طراحی
مجدد کرده اند!
ادبیات و فرهنگ کانتونها، درون فرهنگ کوردی تعریف شده و انسان
تبدیل شده به مردم کورد! و افق همزیستی بین انسانها به هویتهای ملی
و قومی و مذهبی تنزل یافته. نثد پروژه کانتونها اتفاقا دست
کمونیستها را می بوسد!
خلاصه:
این مقاله کوتاه را از اینجهت ارائه دادم تا متد معینی در نقد
کانتونها را بگشایم.این متد از زاویه کمونیزم از زاویه سوسیالیزم
مدرن و علمی از زاویه نقد آنارشیزم به سراغ کانتونها و نظریه
اوجالانی می رود.
کانتونها یک تجربه بسیار گرانبها هستند برای فعالین جنبش
آزادیخواه.همانطور که مبارزات ردم اسپانیا بر علیه فاشیزم.
کانتونها را باید از زاویه انساندوستی و کمونیزم مورد بررسی قرار
داد.مبارزات مردم کردستان سوریه را باید بخشی از تجربه مبارزه بر
علیه اسلام سیاسی دانست و ارج نهاد و تناقضات تئوریهای حاکم بر
مبارزات مردم را برشمرد و از این تجارب همانطور که مارکس در نقد
کمون پاریس درس گرفت، ما هم درس بگیریم.
تجارب کانتونها را باید خودی کرد و در نبرد تاریخی بر علیه نظام
جهانی موجود و نظم سرمایه بکار گرفت.
منابع بیشتر:
(1) آرشیو نقدها به آنارشیزم (سعید صالحی نیا)
http://monazere-siasi.com/مقالات-سیاسی/مقالات-سال-٢٠١٤/625-آرشیو-نقدها-به-آنارشیزم-آپدیت-16-آوریل-2014
(2)منابع در موضوع کانتونهای کردستان سوریه:
کانتون، دموکراسی خودگردان روژاوا (گذار از دیکتاتوری به
دموکراسی)-کتگره ملی کردستان، می 2014
https://peaceinkurdistancampaign.files.wordpress.com/2011/11/rojava-info-may-2014.pdf
خودمختاری دموکراتیک در رژاوا و ساختار آن(آرام نوبخت)
http://militaant.com/wp-content/uploads/2014/10/rojava-canton.pdf
«ما جزاً دمکراسی بی دولت را در روژاوا ایجاد کرده ایم»(صالح مسلم
محمد از رهبران حزب اتحاد دموکراتیک سوریه)
http://www.akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=63898
(3)نگاهی به" قوانین ویژه زنان"، ارائه شده توسط رهبری کانتون
جزیره غرب کردستان سوریه(سعید صالحی نیا)
http://monazere-siasi.com/مقالات-سیاسی/مقالات-سال-٢٠١٤/727-نگاهی-به-قوانین-ویژه-زنان-،-ارائه-شده-توسط-رهبری-کانتون-جزیره-غرب-کردستان-سوریه
(4) روژاوا در پی دموکراسی بدون دولت!(تقی روزبه)
http://www.azadi-b.com/G/2014/12/post_290.htm
________________________________________________________
توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام
دریافت نمیشود.
|
