مقاله

 

 

تاریخ انتشار: 20.01.2014

گفتگویی با هدایت متین دفتری
در رسای رضا مرزبان


هدايت متين دفتري

صبح امروز در سرمای زمستانی و هوای خاکستری پاریس گورستان پرلاشز محل تجمع ایرانیانی شده بود که با چهره های غمگین برای آخرین وداع با روزنامه نگار صاحب نام تبعیدی رضا مرزبان به خوابگاه ابدی مشاهیر فرانسه در قلب پاریس آمده بودند.

 رضا مرزبان روزنامه نگار مستقل و مبارزی که سالهای طولانی تبعیدش را در پاریس گذرانده بود در اخرین روزهای سال گذشته میلادی چشم از جهان فروبست و خبر غم انگیز مرگش جمع کثیری از جامعه ایرانیان در فرانسه و همه جای جهان را در ماتم فرو برد. امروز جمع کثیری از یاران و نیز تحسین کنندگان زندگی پر بار و شجاعانه این روزنامه نگار ، که بهای وفاداری اش به حقیقت را با رنج و دشواری سالهای طولانی تبعید از میهن ، پرداخت ، به پرلاشز آمده بودند تا با حضور همدلانه خود بر سلامت حرفه ای او مهر تایید زنند و پایداری اش را ستایش کنند.

در مراسم امروز بسیاری از شخصیت های سرشناس در میان ایرانیان تبعیدی حضور داشتند و کوشیدند نام و یاد او را گرامی دارند.در میان یاران اندوهگین رضا مرزبان از هدایت متین دفتری خواهش کردیم که در یک گفتگوی رادیوئی از او سخن گوید. هدایت متین دفتری، حقوقدان ، نایب رئیس سابق کانون وکلای ایران و یکی از بنیان گزاران جبهه دموکراتیک ملی ایران در گفتگو با رادیو بین المللی فرانسه می گوید بعد مسافت و مشکلات تبعید مانع از آن بود که تمام دوستداران مرزبان بتوانند در مراسم امروز شرکت کنند.

با این حال او یاد آوری می کند که از هر سو نگاه میکرده است ، دوستداران و شاگردان مرزبان از سوئد ، از المان ، از اطریش ، از سویس و از بلژیک ، تمام این راه طولانی را آمده بودند که در بزرگداشت این مبارز بی باک شرکت کنند. متین دفتری تاکید می کند که رضا مرزبان در دفاع از حرمت انسانی و ازادی بیان مبارزی بی باک بود.

هدایت متین دفتری در این گفتگو یاد آوری می کند که آخرین سرمقاله رضا مرزبان در ایران ، با نام " آقای مهندس بازرگان افطارتان قبول !" در واقع آخرین تیر ترکش او بود که مستقیماً بسوی خمینی نشانه رفت. همانجا بود که خمینی قصد جان او را کرد. به این گفتگوی شنیدنی گوش کنید

http://telechargement.rfi.fr.edgesuite.net/rfi/persan/audio/modules/actu/201401/Perspec_1.mp3

 

........................................................

 

رضا مرزبان در سال ۱۳۰۷ در مشهد به دنیا آمد. تحصیلات خود را تا اخذ لیسانس روزنامه نگاری به پایان رسانید و سپس به فعالیت در حزب توده پرداخت. از جوانی به شعر و ادبیات علاقه‌مند بود و با همشهری خود مهدی اخوان ثالث دوستی نزدیک داشت که تا پایان عمر شاعر نامدار ادامه یافت.


وی در سال ۱۳۲۱ از پایه‌گذاران گروه “باهماد آزادگان”، متشکل از هواداران احمد کسروی، تاریخ‌نگار و نویسنده ایرانی در مشهد بود و این گروه را تا سال ۱۳۲۵ اداره می‌کرد
.


مرزبان پس از گرفتن دیپلم در سال ۱۳۲۶ به تهران کوچ کرد و در فضای پرالتهاب سیاسی و در پی کسب معاش با رسانه‌های چپ نزدیک به حزب توده ایران همکاری آغاز کرد. او با نام حقیقی یا مستعار برای به برخی از روزنامه‌های توده‌ای مانند "چلنگر"، به سردبیری محمدعلی افراشته، طنزنویس نامدار و "به سوی آینده" به سردبیری داوود نوروزی مطلب می‌نوشت. در ۱۳۳۳ به علت فعالیت در حزب توده دستگیر شد و در زندان از حزب توده اعلام برائت نمود
. مرزبان چند ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد به اتهام همکاری با حزب توده به مدت دو سال در زندان به سر برد. او در زندان یک چند با احمد شاملو و مهرداد بهار هم‌بند بود.

 

رضا مرزبان در سالهای پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ در لیست سیاه نویسندگان "ممنوع‌القلم" جا گرفته بود . با پیروزی انقلاب و بازگشت آزادی نشر و بیان به مطبوعات، رضا مرزبان به انتشار روزنامه "پیغام امروز" دست زد. این روزنامه یکی از اولین نشریاتی بود که از "یکه‌تازی و انحصارطلبی" حکومت نوبنیاد جمهوری اسلامی به انتقاد پرداخت و نسبت به برقراری "دیکتاتوری نعلین به جای چکمه" هشدار داد. انتشار روزنامه "پیغام امروز" که به دلیل لحن تند انتقادی با اقبال زیادی روبرو شده بود، چند ماه بیشتر دوام نیافت و به زودی در کنار روزنامه "آیندگان" توقیف شد.


رضا مرزبان شاعر بود، هم به سبک کهن و هم به شیوه نو شعر می‌سرود و از جمله دفتر شعری به نام "آتش در جنگل" دارد.
وی در سندیکای روزنامه‌نگاران در اعتصاب ۶۲ روزه مطبوعات در مقطع انقلاب ایران نیز نقش مهمی ایفا کرد. مرزبان پس از انقلاب سردبیر روزنامه “پیغام امروز” شد. روزنامه “پیغام امروز”، جزو نخستین روزنامه‌هایی بود که پس از انقلاب توقیف شد. به‌دلیل افزایش فشارها و سرکوب‌ها در ایران، رضا مرزبان مجبور به ترک کشور خود شد و به فرانسه رفت.


مرزبان علاوه بر پژوهش‌های فرهنگی، در زمینه تحقیقات اجتماعی نیز دست داشت و از او کتابی به نام "روحانیت و تحولات اجتماعی در ایران" منتشر شده است. رضا مرزبان در شیوه نگارش روان، ساده و آسان فارسی از استادان صاحب‌نظر بود و بسیاری از روزنامه‌نگاران کنونی خود را مدیون آموزش او می‌دانند.
خروج از ایران


رضا مرزبان، که یک چند با جبهه دموکراتیک ملی همکاری داشت، در سال ۱۳۶۰ ناگزیر به ترک ایران شد. او در پاریس اقامت گزید و تلاش کرد نشریه‌ای مستقل تأسیس کند. یک چند هفته‌نامه‌ای به نام "راه آزادی" منتشر کرد، اما این نشریه عمری کوتاه داشت.
درگذشت.


آقای مرزبان مدت‌ها به بیماری سرطان مبتلا بود و سرانجام در روز شنبه ۷ دی ماه ۱۳۹۲ برابر ۲۸ دسامبر در سن ۸۵ سالگی در بیمارستانی در حومه پاریس درگذشت.

 

منابع : رادیو فرانسه . یکی پدیا


_______________________________________________________

  Share

توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام دریافت نمیشود.

: اسم
: ایمیل
پیام

 

مقاله ها   |    نظریات   |    اطلاعیه   |    گوناگون    |      طنز     |      پیوندها    |    تماس

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
کليه حقوق محفوظ ميباشد.
نقل مطالب با ذکر منبع (شبکه تیف) مانع ندارد