|
تاریخ انتشار :
25.08.2015
تحولات
منطقه و بحث مبارزه مسلحانه در کردستان ایران
علی‌اصغر فریدی
مصطفی هجری دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران، پیش از توافق اتمی
ایران و غرب به واشنگتن سفر کرد تا به گفته خودش به آمریکایی‌ها در
رابطه با سیاست‌های جمهوری اسلامی در منطقه هشدار دهد، او معتقد
است که توافق اتمی ایران و غرب باعث سرکوب بیشتر ملیت‌های داخل
ایران می‌شود، هجری در عین حال، در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفته است:
«ما مدتی طولانی به خاطر حفظ منافع اقلیم کردستان دست از مبارزه
مسلحانه علیه جمهوری اسلامی کشیده‌ایم اما این روند نمی‌تواند برای
همیشه ادامه داشته باشد.»
در روزهای اخیر برخی تحرکات نظامی علیه نیروهای جمهوری اسلامی در
شهرهای مریوان، جوانرود و کامیاران انجام گرفت که به کشته شدن
تعدادی از نیروهای طرفین منجر شد.
درباره احتمال آغاز جنگ مسلحانه احزاب کردستان ایران و تاثیرات آن
بر حکومت اقلیم کردستان با عباس ولی، استاد علوم سیاسی دانشگاه
بغازیجی استانبول، عمر بالکی، مسئول اطلاع‌رسانی حزب دمکرات
کردستان، و حسن شرفی، معاون دبیرکل و سخنگوی حزب دمکرات کردستان
ایران، گفت‌وگو کرده‌ایم.
حکومت اقلیم و حضور کردهای ایرانی در قندیل
حزب دمکرات کردستان ایران اخیرا برخی از نیروهایش را به قندیل و
منطقه کیله‌شین در مرز ایران اعزام کرده است. حسن شرفی سخنگوی این
در پاسخ به این سوال که آیا حزب دمکرات کردستان ایران قصد آغاز
دوباره جنگ مسلحانه علیه حکومت ایران را دارد، به استفاده این حزب
از همه شیوه‌های مبارزه با جمهوری اسلامی اشاره می‌کند و می‌گوید:
«در حال حاضر، مشی مبارزه مسلحانه به شیوه گذشته مد نظر حزب دمکرات
کردستان ایران نیست، اما استقرار پیشمرگه‌ها در مناطق مرزی بیشتر
به خاطر تماس با مردم در داخل کردستان ایران و انجام برخی کارهای
تشکیلاتی است. مبارزه مسلحانه نیروی ویژه خود و تجهیزات نظامی ویژه
خود را نیاز دارد. ما به این صورت در آنجا مستقر نشده‌ایم که این
هدف را تعقیب کنیم.»
حسن شرفی: «در حال حاضر، مشی مبارزه مسلحانه به شیوه گذشته مد نظر
حزب دمکرات کردستان ایران نیست،»
حسن شرفی در جواب این‌که آیا نیروهای حزب دمکرات کردستان ایران با
موافقت حکومت اقلیم کردستان در قندیل و کیله‌شین مستقر شده‌اند و
آیا حضورشان باعث فشار جمهوری اسلامی بر حکومت اقلیم کردستان
نخواهد شد گفت: «شاید حکومت اقلیم کردستان راضی به حضور ما در
قندیل نباشد، اما ما تلاش می‌کنیم استقرار نیروهایمان در مرزهای
ایران باعث فشار جمهوری اسلامی بر حکومت اقلیم کردستان نشود. این
بدان معنا نیست که ما به خاطر مصلحت یک بخش از کردستان [اقلیم
کردستان] از حقوق خودمان و مبارزات ۷۰ساله حزب‌مان در جهت اهداف
مردم کردستان دست برداریم.»
حسن شرفی در مورد درگیری میان احزاب کردستان ایران با جمهوری
اسلامی می‌گوید، این اقدامات ممکن است موجب تشدید فشارها بر اقلیم
کردستان شود: «اما ما همیشه رعایت مسائل و منافع حکومت اقلیم
کردستان را کردیم تا جایی که مصلحت آن‌ها را بر منافع سازمانی
خودمان ترجیح دادیم اما این نمی‌تواند برای همیشه باشد.»
او افزود، بیست سال است که مصلحت حکومت اقلیم کردستان را مدنظر
قرار داده‌ایم و اکنون هم مد نظر قرار می‌دهیم، اما بهای این مد
نظر قرار دادن هم باید مشخص بشود و زمان این هم باید بالاخره در یک
جایی به اتمام برسد.
ضعف رهبری و تفکر استراتژیک
اما چرا احزاب کردستان ایران پس از دو دهه کناره‌گیری از عملیات
مسلحانه، در برهه‌ای بحث تحرکات نظامی را پیش می‌کشند که وضعیت
اقلیم کردستان به دلیل جنگ با داعش و هم‌چنین حمله ترکیه به پ‌ک‌ک
در قندیل حساس‌تر شده است؟ عباس ولی، استاد علوم سیاسی دانشگاه
بغازیچی استانبول در ترکیه و از نظریەپردازان کُرد، در پاسخ به این
پرسش می‌گوید: «این موضوع ناشی از برآورد نادرست و غلط احزاب
کردستان ایران از وضع موجود است، متاسفانه سیاست احزاب کرد تا
سال‌های ٢٠٠۴ و ٢٠٠۵ بر این استوار بود که حکومت آقای بوش همان
کاری را که در عراق انجام داد در ایران هم تکرار خواهد کرد اما این
اتفاق روی نداد. پس از آن صحبت از یک نوع انفجار داخلی کردند که
شرایط بحرانی ایجاد کند ولی این هم به نتیجه نرسید.»
این استاد علوم سیاسی اعتقاد دارد که پس از توافق اتمی ایران و غرب،
احزاب کردستان ایران به اشتباه خود در چشم داشتن به حمله نظامی
خارجی یا وقوع انفجار داخلی پی بردند: «بنابراین شروع به نوعی
تحرکات نظامی کردند که سنجیده نیست و نتیجه برآورد اشتباه و
ارزیابی اشتباه از شرایط موجود هست و در بلند مدت هم نمی‌تواند
دوام بیاورد.»
به نظر عباس ولی، احزاب کردستان ایران، استراتژی فعال در داخل برای
به وجود آوردن یک جنبش سیاسی مدنی در کردستان را نادیده می‌گیرند و
سیاست خود را روی کمک از خارج یا “انفجار در داخل” استوار کرده‌اند:
«شاید بعضی‌ها فکر کنند که دولت ترکیه به خاطر جنگ مسلحانه مجبور
شد پای میز مذاکره با کردها بنشیند اما این فقط نتیجه جنگ مسلحانه
نیست بلکه به دلیل بود که حزب کارگران کردستان در ترکیه توانسته
است با فعالیت زیاد و عمیقی که در عرصه اجتماعی انجام داده، یک
جنبش سیاسی نظامی را به یک جنبش اجتماعی فرهنگی گسترده تبدیل کند
که نمیشود نادیده‌اش گرفت، و این دقیقا همان چیزی است که احزاب
کرد ایرانی آن را در برنامه‌های خود در نظر نگرفته و برای آن
برنامه‌ریزی نکرده‌اند.»
عباس ولی: «رهبران احزاب کردستان ایران هیچ وقت آینده‌نگری و بینشی
نداشته‌اند که دریابد حرکت سیاسی نظامی بدون یک سیاست فعال
نمی‌تواند پیش برود. اگر هدف این سیاست، گردش به یک حرکت عمیق و
بسیار استوار و گسترده مدنی و اجتماعی نباشد، نمی‌تواند پیش برود.»
عباس ولی در انتقاد از رهبران احزاب کرد ایرانی به رادیو زمانه
می‌گوید: «رهبران احزاب کردستان ایران هیچ وقت آینده‌نگری و بینشی
نداشته‌اند که دریابد حرکت سیاسی نظامی بدون یک سیاست فعال
نمی‌تواند پیش برود. اگر هدف این سیاست، گردش به یک حرکت عمیق و
بسیار استوار و گسترده مدنی و اجتماعی نباشد، نمی‌تواند پیش برود.»
او یادآوری می‌کند که اگر در عراق مسئله کرد از طریق نظامی پیش رفت
به دلیل جنگ سال ٢٠٠٣ آمریکا و عراق بود که تمام محاسبات و معادلات
سیاسی را عوض کرد. احزاب کرد ایرانی هم فکر می‌کردند چنین چیزی در
کشور روی می‌دهد که پیش نیامد، اوج موضوع “انفجار داخلی” هم، جنبش
سبز بود که با شکست مواجه شد: «شروع جنگ مسلحانه ممکن است آسان
باشد، اما ادامه آن بسیار مشکل است به این علت که جنگ مسلحانه در
دنیای امروز، فقط در کوهستان‌ها و به وسیله افراد و گروه‌های
گریلایی نامنظم و یا جنگ منظم نیست، جنگ احتیاج به لجستیک دارد. در
دنیای امروز این لجستیک است که جنگ را می‌برد یا می‌بازد.»
این استاد علوم سیاسی در نقد جنگ مسلحانه این پرسش را طرح می‌کند
که احزاب کرد ایرانی از کجا و چگونه لجستیک بلندمدت این جنگ را
تهیه خواهند کرد و مهم‌تر آن که چه عوامل و ابزارهایی در اختیار
دارند که بتوانند یک حرکت نظامی سیاسی را به حرکتی فرهنگی و
اجتماعی مبدل سازند.
عباس ولی بر این نظر است که یکی از بزرگترین و اساسی‌ترین مشکلات
حرکت کرد ضعف رهبری، ضعف فکر استراتژیک و تئوریک و ضعف فکر سیاسی
برای خواندن وضع و مطابقت سیاست با این اوضاع است.
این تحلیلگر نتیجه می‌گیرد که مشکل اساسی احزاب کردستان ایران این
است که در کردستان عراق نشسته و در سنی که باید فعال باشند،
تقریبا خودشان را بازنشسته کرده‌اند: «مسئله این است که رابطه‌ای
ارگانیک بین این احزاب و جمعیت کردستان ایران باقی نمانده و اگر
باقی مانده فقط در نسلی هست که در حال اضمحلال و رفتن است. نسل
جوان هیچ نوع رابطه ارگانیک با این تفکر سیاسی ندارد.»
تحرکات خودجوش نظامی در کردستان ایران
اما عمر بالکی، مسئول اطلاع‌رسانی حزب دمکرات کردستان می‌گوید این جمهوری اسلامی است که از ۳۶ سال قبل جنگ را به
کردها تحمیل کرده است: «در واقع این احزاب کردستان ایران نیستند که
اقدام به عملیات مسلحانه می‌کنند بلکه این جمهوری اسلامی است که
باور به حق و حقوق اولیه مردم کرد، و به طورکلی حل مسئله تمام
ملیت‌های دیگر در ایران ندارد.»
عمر بالکی عنوان می‌کند که احزاب کردستان ایران و به ویژه حزب
دمکرات کردستان، تنها برای جلوگیری از نابودی و دفاع از حقوق و
آزادی‌های ملت کرد در دوران پس از سقوط نظام شاهنشاهی، اقدام به
دفاع مسلحانه کرده است.
مسئول اطلاع‌رسانی حزب دمکرات کردستان می‌گوید: «در سال‌های اخیر
تنها بخشی از مبارزه که آن هم مبارزه مسلحانه است کمتر و ضعیف شده
است. ما در پنج یا شش سال اخیر، هفت نفر از فرماندهان و
پیشمرگه‌های باسابقه خود را در درگیری و جنگ با رژیم ایران در داخل
کردستان ایران از دست داده‌ایم و این به این معناست که به تحرکات
نظامی خود ادامه داده‌ایم. البته درست است که این در مقایسه با
عملیات دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ خیلی کمتر و ضعیف‌تر بوده است. اما مبارزه
سیاسی و تشکیلاتی احزاب همچنان وجود داشته است.»
او در ادامه عنوان می‌کند که به غیر از تعرض جمهوری اسلامی به
آزادی‌های سیاسی و حقوق ملی مردم کرد، از لحاظ معیشی نیز زندگی
مردم استان‌های کردنشین غرب ایران همانند ایلام، کرمانشاه، کردستان
و آذربایجان غربی نسبت به استان‌های مرکزی ایران در پایین‌ترین حد
قرار دارد و خیلی از جوان‌های کرد با داشتن مدارک عالی دانشگاهی
مشغول کولبری در مرز هستند: «این عوامل باعث ایجاد نارضایتی شده و
بسیاری از تحرکات نظامی که در داخل کردستان ایران روی می‌دهد به
صورت خودش و از سوی مردم عادی و البته با حمایت و پشتیبانی احزاب
کرد اتفاق می‌افتند.»
عمر بالکی این را می‌پذیرد که تحرکات احزاب کردستان ایران باعث
فشار بیشتر جمهوری اسلامی بر اقلیم کردستان بشود: «اما تا کی ما
باید تاوان مناسبات و منافع اقلیم کردستان را بپردازیم؟ عراق درگیر
جنگ است، سوریه درگیر جنگ احزاب و گروه‌های متفاوت شده، نیروهای
خارجی وارد منطقه شده‌اند، جمهوری اسلامی در این آشوب و جنگ‌های
سوریه و عراق نقش ایفا می‌کند. حتی اگر ما هم هیچ اقدامی انجام
ندهیم، قطعا جمهوری اسلامی دست از دخالت در امور سیاسی و امنیتی
اقلیم کردستان دست نخواهد کشید، هر جایی که جمهوری اسلامی وارد شود
حتما در امور داخلی آنجا دخالت خواهد. اپوزیسیون کرد ایرانی که در
لبنان نیستند، در یمن و سوریه نیستند، اما جمهوری اسلامی در همه آن
جاها دخالت می‌کند.»
zamane
________________________________________________________
توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام
دریافت نمیشود.
|
