تاریخ انتشار: 30.01.2014

راه ما و لطف خارجی ها

س. البرز

همه مباحث مرتبط با آینده سیاسی ایران به نوعی به سیاست خارجی و روابط با کشورهای قدرتمند دنیا گره خورده است. هرجا بحث بر سر تغییر و تکوین آینده سیاسی ایران درمی گیرد، ‍‍‍پرداختن به سیاست خارجی و روابط ایران با دنیا اجتناب ناپذیر است و طبیعی هم هست که باشد، به دو دلیل: اول به دلیل نقشی که ایران از دیرباز، بطور طبیعی و به دلایل روشن در عرصه بین الملل داشته است. هر چند این نقش گاهی کمرنگ شده، هرگز ظرفیت بروز مجدد را از دست نداده است. دلیل دوم جذابیت دائمی منطقه خاورمیانه برای قدرتهای بزرگ دنیاست و عطش حضور و نفوذشان بر این منطقه که بدون بازی دادن ایران امکان پذیر نخواهد بود. هر چند چهل سالیست سعی می کنند به بازیش نگیرند و قیمت گزافی هم بابتش پرداخته اند. البته ظاهراً چندیست که مبلغ فاکتورها آشفته شان کرده و گویا قصد دارند لجبازی را کنار بگذارند.

بنابراین می توان گفت که شکل و ماهیت آینده سیاسی ایران مؤلفه ایست حاصل برایند اراده و خواست مردم ایران از یک سو، و نقش آفرینی و اعمال نفوذ قدرتهای خارجی در عرصه های گوناگون سیاسی-اجتماعی ایران از طرف دیگر. پر واضح است که این اعمال نفوذ در راستای تامین منافع کشورهای خودشان است که لزوماً با منافع ایرانیان همپوشانی ندارد.

نیرویی که قرار است آینده سیاسی ایران را شکل دهد برایند این دو نیروست با قدر مطلق ثابت. بدین معنی که هرگاه میزان و اثر یکی افزایش یابد موجب کاهش دیگری خواهد بود. به عبارت دیگر فرض بر این است که جهت اثر این دو نیرو برخلاف یکدیگر است و این مقاله بنا دارد کمی درباره چرایی این گزاره توضیح دهد.

آینده ای که ما ایرانیان می خواهیم برای کشورمان طرح ریزی کنیم در گرو شناخت ما از این دو نیروست. دو پروژه ای که نیاز به صرف وقت، مطالعه و نهایتاً سرمایه گذاری دارد چون اهمیتش اگر از نان شب بیشتر نباشد حتماً کمتر نیست. مسأله اول آن است که بفهمیم خودمان میخواهیم به کجا برویم و دوم آنکه دیگران ترجیح می دهند ما را به کجا هدایت کنند. برای اولی کافیست نگاهی گذرا به تاریخ بیندازیم و در عین حالی که از چشمانمان استفاده می کنیم اندکی هم از عقل و انصافمان خرج کنیم. قاعدتاً همگی به یک گزینه می رسیم: حکومتی مبتنی بر دمکراسی و لیبرالیسم. یک مؤلفه کلیدی هم باید به این دوگانه اضافه کرد که حکم بیمه نتیجه کار را دارد و آن هم لائیسیته است. به هر حال من درباب تحلیل مسأله اول، مرجعی بهتر از کتابها و مقالات دکتر رامین کامران نیافت

ایران لیبرال

_______________________________________________________

توجه کنید . نوشتن یک ایمیل واقعی الزامی است . درغیر این صورت پیام دریافت نمیشود.